Zęby mleczne – wszystko, co musisz o nich wiedzieć!

Zęby są niezbędne każdemu człowiekowi – nawet temu najmłodszemu. W pierwszych miesiącach życia każde dziecko zyskuje tymczasowe zęby mleczne, a rodzice co najmniej kilka nieprzespanych nocy spowodowanych ząbkowaniem. Co warto wiedzieć o zębach mlecznych? Kiedy pojawiają się mleczaki? Jak można pomóc dziecku podczas ząbkowania? W jakim wieku wypadają mleczaki? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej!

Czym różnią się zęby mleczne od stałych?

Na początek warto wyjaśnić różnicę między zębami mlecznymi, czyli tzw. mleczakami, a zębami stałymi. Nazwa zębów mlecznych nie wzięła się znikąd – ten rodzaj uzębienia jest znacznie jaśniejszy od zębów stałych, a barwą przypomina mleko. Poza tym zęby mleczne mają mniejsze i cieńsze korzenie – w ten sposób znajdujące się pod nimi zęby stałe mogą sprawnie pozbyć się swoich poprzedników. Mleczaki są również mniejsze od zębów stałych, dlatego gdy pierwsze uzębienie pojawi się już w całości, między zębami można dostrzec szpary. I nie ma w tym nic złego, a wręcz przeciwnie – dzięki temu łuki zębowe są przygotowywane do pojawienia się większych zębów w późniejszym czasie.

Ile zębów mlecznych ma zdrowe dziecko?

Wiemy już, że zęby mleczne mają za zadanie przygotować jamę ustną do późniejszego pojawienia się zębów stałych, dlatego między mleczakami występują przerwy. W takim razie ile jest zębów mlecznych? Po zakończeniu ząbkowania dziecko powinno mieć 20 zębów mlecznych – po 10 w każdym z łuków. Dla porównania zębów stałych jest aż 32 (po 16 w łuku górnym i dolnym).

Kiedy rosną zęby mleczne? Kalendarz ząbkowania

Kolejność wyrzynania zębów mlecznych to kwestia niezwykle istotna dla każdego rodzica – wiedząc, kiedy można spodziewać się ząbkowania, możliwe jest odpowiednie przygotowanie dziecka, a także siebie do tego procesu. Zatem kiedy pojawiają się poszczególne zęby u dzieci? Przedstawiamy harmonogram ząbkowania w poniższej tabeli:

Zdarza się jednak, że pierwsze zęby mleczne mogą pojawić się wcześniej, nawet już przed trzecim miesiącem życia. Możliwe jest również pojawienie się pierwszych zębów w późniejszym czasie, ok. pierwszego roku życia. Ząbkowanie jest kwestią indywidualną, a ewentualnymi „spóźnieniami” w większości przypadków nie trzeba się martwić. Wizytę u dentysty w Poznaniu warto rozważyć, jeśli żaden z zębów nie pojawił się już po ukończeniu przez dziecko pierwszego roku życia.

Spoglądając na powyższą tabelę, widać jednak, że ząbkowanie jest procesem długotrwałym, który może trwać nawet ponad dwa lata. Warto zatem dowiedzieć się, jak można pomóc dziecku w tych trudnych chwilach.

Jak pomóc dziecku podczas ząbkowania?

Ząbkowanie jest dla dzieci wyjątkowo trudnym doświadczeniem – ostre zęby przebijają wtedy dziąsło, a najmłodsi nie znają jeszcze takiego rodzaju bólu. Skutkuje to wzmożonym płaczem, a także dzieci często wkładają sobie do jamy ustnej palce czy różne przedmioty. Aby zminimalizować ból towarzyszący ząbkowaniu, warto skorzystać z poniższych wskazówek.

Przede wszystkim warto zadbać o schłodzenie dziąseł. Można tego dokonać, przygotowując dziecku schłodzone gryzaki – pomoże to złagodzić ból i świąd dziąseł. Jednocześnie gryzak nie powinien być zbyt zimny, dlatego nie zaleca się jego mrożenia. Zamiast tego wystarczy umieścić go na kilka godzin w lodówce. Można również spróbować masażu dziąseł. Z pomocą gryzaka z wypustkami lub małej szczoteczki można masować dziąsła i delikatnie je naciskać, co powinno złagodzić ból. Dziecko może także korzystać z bezpiecznych gryzaków do żucia, które są łatwe do trzymania oraz odpowiednio zabezpieczone. Warto próbować różne metody łagodzenia objawów ząbkowania, gdyż każde dziecko może mieć inne preferencje.

Jak dbać o zęby mleczne?

Gdy po kilkunastu miesiącach bólu u dziecka wreszcie pojawią się mleczne zęby, warto odpowiednio o nie zadbać, gdyż będą musiały posłużyć mu przez co najmniej kilka lat. Przestrzegając prawidłowej higieny jamy ustnej dziecka, można zapobiec próchnicy zębów mlecznych, która mogłaby zwiększyć ryzyko pojawienia się tej choroby już w przypadku zębów stałych. Jak więc dbać o zęby mleczne?

Regularne mycie zębów

Najważniejszą kwestią jest oczywiście szczotkowanie zębów. Dziecku do ok. ósmego roku życia trzeba w tym zadaniu pomóc – dzięki temu nauczy się prawidłowego sposobu mycia zębów, jak również wyrobi nawyk regularnego szczotkowania. Zęby dziecka powinny być szczotkowane dwa razy dziennie – rano i wieczorem, przez ok. 2 minuty. Bardzo ważne jest także korzystanie z nici dentystycznej, aby wyczyścić przestrzenie międzyzębowe.

Wizyty u dentysty

Równie ważne co szczotkowanie zębów będzie regularne odwiedzanie gabinetu stomatologicznego w Poznaniu. Na pierwszą wizytę warto udać się w pierwszym roku życia dziecka, a na następne zapisywać nie rzadziej niż raz na pół roku. Dzięki systematycznym kontrolom u dentysty dziecko już od najmłodszych lat będzie wiedziało, że dbałość o zęby jest niezwykle ważna. Na pierwszą wizytę warto zapisać się do lekarza mającego doświadczenie w pracy z dziećmi – stomatologia dziecięca w Poznaniu będzie tutaj idealnym wyborem. Jeśli dziecko bardzo boi się dentysty i gabinetu, można udać się z nim na wizytę adaptacyjną, w trakcie której zapozna się z personelem i otoczeniem, w ten sposób pozbywając się strachu.

Stomatolog w Poznaniu może wykonać różne zabiegi mające na celu ochronę zębów mlecznych przed próchnicą – wśród nich najpopularniejsza jest fluoryzacja zębów mlecznych polegająca na nałożeniu na szkliwo lakieru o dużej zawartości fluorków. Ponadto dentysta może wykonać lakowanie polegające na uszczelnieniu bruzd i zagłębień w zębach płynnym wypełniaczem. Takie zabiegi pozwolą uchronić mleczne zęby przed próchnicą. Co więcej, jeśli dentysta zauważy, że zgryz dziecka nie rozwija się prawidłowo, może skierować je do ortodonty w Poznaniu, co zapobiegnie problemom w przyszłości.

Próchnica zębów mlecznych

Zdarza się, że zęby najmłodszych nie są czyszczone dwa razy dziennie albo w trakcie szczotkowania nie udało się usunąć wszystkich resztek pożywienia. W takich sytuacjach u dzieci może wystąpić próchnica. Wiele osób zastanawia się wtedy, czy zepsute zęby u dzieci warto leczyć – w końcu z czasem same wypadną albo można zdecydować się na ich ekstrakcję. Okazuje się jednak, że nie powinno się bagatelizować próchnicy zębów mlecznych – pojawiające się w jej trakcie bakterie mogą bowiem przenosić się na stałe zęby i tam powodować dalszy rozwój choroby. Ponadto próchnica może powodować ból.

Jak zatem leczyć mleczaki? Gdy na zębach pojawią się plamy próchnicowe, dentysta zastosuje remineralizację zębów. Natomiast jeśli próchnica zajęła zębinę, konieczne będzie opracowanie ubytku i założenie plomby. W skrajnych przypadkach stomatolog będzie musiał przeprowadzić leczenie kanałowe – jeśli próchnica dotrze do miazgi zęba. Niektórzy zadają sobie również pytanie, czy wyrywać zęby mleczne z próchnicą. Otóż usunięcie zęba mlecznego powinno być w każdym przypadku ostatecznością – zęby mleczne są bowiem niezwykle istotne w prawidłowym rozwoju żuchwy, szczęki oraz całego uzębienia.

Kiedy wypadają zęby mleczne?

Zęby mleczne mają do odegrania ważną rolę, jednak w pewnym momencie przychodzi czas, aby ustąpiły miejsca zębom stałym. Kiedy wypadają mleczaki? To zależy od wielu czynników, np. od tego, kiedy pierwsze zęby się pojawiły, a także od płci, diety czy genetyki. Najczęściej dzieci tracą mleczne zęby w tej samej kolejności, w której się pojawiły. Oznacza to, że jako pierwsze wypadają dolne siekacze – dzieje się to między 6 a 7 rokiem życia. W wieku 7-8 lat wypadają natomiast dolne dwójki. Następne w kolejności są górne siekacze (6-7 lat) i górne dwójki (7-8 lat). Na koniec dzieci tracą kły – dolne w wieku 9-12 lat, a górne w wieku 10-12 lat.

Wielu rodziców zastanawia się również, czy wszystkie zęby mleczne wypadają. Odpowiedź na to pytanie jest prosta – tak, gdyż muszą zrobić miejsce na zęby stałe. Jeśli zęby zaczynają wypadać jeszcze zanim dziecko ukończy 5. rok życia lub nie wypadają po 8. roku życia, to warto skonsultować się z dentystą. Możliwe, że wpływ na przedwczesne lub zbyt późne wypadanie zębów ma genetyka, lecz może również świadczyć to o chorobach, takich jak cukrzyca, łuszczyca czy choroby dziąseł. Regularnie odwiedzając gabinet stomatologiczny, można na bieżąco dowiadywać się, czy rozwój uzębienia dziecka przebiega prawidłowo.

Co robić, gdy ząb stały rośnie za mlecznym?

Sytuacje, gdy w jamie ustnej pojawia się ząb stały jeszcze zanim wypadł poprzedzający go ząb mleczny, są dość powszechne. Konieczne będzie wtedy usunięcie mleczaka, aby móc zrobić miejsce na ząb stały. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, najlepiej jak najszybciej udać się z dzieckiem do stomatologa dziecięcego.

FAQ:

1. Kiedy wypadają pierwsze zęby?

Pierwsze zęby mleczne zaczynają wypadać, gdy dziecko ma ok. 6-7 lat. Proces ten będzie trwał przez kilka kolejnych lat, aż do ukończenia przez dziecko ok. 11-12 roku życia. Jeśli zęby zaczynają wypadać wcześniej albo nie wypadły do 8. roku życia, koniecznie należy skonsultować się z dentystą.

2. Czy mleczaki mają korzenie?

Oczywiście – zęby mleczne, tak jak i stałe, mają korzenie. Są one jednak cieńsze i mniejsze od tych, w jakie wyposażone są zęby stałe. Dzięki temu mleczaki mogą być łatwo usunięte przez znajdujące się pod nimi stałe uzębienie.

3. Kiedy wychodzą 6?

Z racji tego, że zębów mlecznych jest mniej niż stałych (20 vs. 32) wśród nich nie występują szóstki, a numeracja kończy się na piątkach. Zatem kiedy wychodzą 5? Drugie trzonowce (zarówno górne, jak i dolne) pojawiają się jako ostatnie zęby mleczne – ok. 25-33 miesiąca życia dziecka.