Kamień nazębny to zwapniała płytka nazębna – twardy osad, niemożliwy do usunięcia w codziennym szczotkowaniu. Kamień odkłada się najczęściej w okolicy linii dziąseł i szyjek zębowych, także w niewidocznej gołym okiem sferze poddziąsłowej. Jest to problem nie tylko estetyczny, ale i zdrowotny, ponieważ kamień nazębny jest siedliskiem dla bakterii próchnicowych. Nieusuwanie kamienia może skutkować próchnicą oraz chorobami dziąseł i paradontozą.
Skłonność do odkładania kamienia nazębnego to cecha osobnicza. U jednych osób odkłada się on szybciej, u innych wolniej. Wpływ na to ma m.in. styl życia danej osoby. Wiadomo, że powstawaniu kamienia sprzyjają nieprawidłowa (niedokładna) higiena jamy ustnej, palenie papierosów, a także picie kawy i herbaty. Systematyczne usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym powinno być stałym zabiegiem w kalendarzu badań profilaktycznych każdego pacjenta.
Kamień powstaje w wyniku nagromadzonej i nieusuwanej (przez niedokładne lub niesystematyczne szczotkowanie) płytki nazębnej, która pod wpływem składników zawartych w ślinie oraz aktywności bakterii ulega zwapnieniu. Taka postać osadu nazębnego nie ulega już działaniom higienicznym przeprowadzanym w warunkach domowych i wymaga interwencji stomatologicznej.
Dyplomowana higienistka do usuwania kamienia nazębnego wykorzystuje specjalną głowicę ultradźwiękową. Skaler emituje ultradźwięki, czyli fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, które w połączeniu z wodą uderzają w złogi osadów nazębnych, powodując ich oderwanie od powierzchni szkliwa. Tak oczyszczone zęby zostają dodatkowo wypolerowane, co zabezpiecza na pewien czas przed ponownym gromadzeniem osadów.
U niektórych pacjentów może zachodzić konieczność skalingu poddziąsłowego, podczas którego obok skalera wykorzystuje się kiret – specjalistyczny przyrząd dentystyczny do odsłaniania szczeliny pomiędzy zębem a linią dziąseł. Skaling poddziąsłowy usuwa kamień z trudno dostępnych miejsc, jakim są szyjki zębowe.
Zabieg usuwania kamienia nazębnego jest bezpieczny i przeważnie bezbolesny. Bezpośrednio po zabiegu pacjent może odczuwać chwilową nadwrażliwość zębów, jednak pomocne może okazać się lakierowanie przeprowadzone w gabinecie dentystycznym bądź stosowanie past przeznaczonych dla osób z problemem nadwrażliwości. Skaling nie tylko usuwa kamień nazębny, ale jednocześnie poprawia estetykę uśmiechu. Zęby są wyraźnie jaśniejsze i gładsze.
Standardowo zabieg powinno się przeprowadzać 1-2 razy do roku, jednak osoby palące papierosy powinny przeprowadzać go częściej.