Próchnica najczęściej rozwija się w miejscach trudno dostępnych, w obszarach, które trudniej oczyszczać podczas codziennej higieny. Do takich miejsc należą bruzdy zębów trzonowych. Powierzchnia trzonowców ma liczne zagłębienia i szczeliny. Są one niezbędne dla dokładnego miażdżenia pokarmów podczas żucia, jednak jednocześnie stwarzają warunki do odkładania się płytki nazębnej. Tak właśnie najczęściej rozwija się próchnica. Metodą zabezpieczającą bruzdy zębowe jest właśnie lakowanie zębów.
Podczas lakowania zębów lekarz stomatolog nanosi na zęby specjalny lak, uwalniający jony fluoru. Lak wypełnia bruzdy zębowe i zabezpiecza je przed odkładaniem płytki nazębnej, tym samym ułatwiając oczyszczanie powierzchni żujących zębów podczas codziennych zabiegów higienicznych.
Zabieg przeprowadza się u dzieci. Można przeprowadzać go zarówno na zębach mlecznych, jak i stałych. Rekomenduje się, aby lakowanie przeprowadzać możliwie jak najszybciej po wyrżnięciu zęba, tj. w przypadku zębów mlecznych u dzieci w wieku 2-3 lat (dobra okazja do wizyty adaptacyjnej), natomiast w przypadku pierwszych zębów trzonowych stałych (tzw. szóstek – pojawiają się one jako pierwsze, niepoprzedzone wypadnięciem żadnego zęba mlecznego), u dzieci w wieku pomiędzy 6. a 8. rokiem życia.
W okresie wymiany uzębienia z mlecznego na stałe należy na bieżąco kontrolować stan zdrowia zębów u dziecka i systematycznie odwiedzać dentystę, aby w razie potrzeby szybko reagować już na najmniejsze ogniska próchnicy. Lakowanie kontynuuje się w miarę wyrzynania kolejnych bocznych zębów stałych, a więc czwórek, piątek i siódemek, w wieku pomiędzy 10. a 13. rokiem życia dziecka.
Skuteczność lakowania jest bardzo wysoka. Ochrona zalakowanych zębów bocznych przed próchnicą sięga nawet 65% w przypadku zębów mlecznych i 90% w przypadku zębów stałych. Pierwszą próbę warto podjąć już u dzieci w wieku 2-3 lat. Ponieważ lakowanie jest bezbolesne, wizyta nie pozostawi negatywnych wspomnień. Oczywiście w przypadku tak małych dzieci współpraca ze stomatologiem układa się różnie i przeprowadzenie zabiegu nie zawsze jest możliwe. Dlatego tym bardziej zachęcamy rodziców do podejmowania wizyt adaptacyjnych w celu zaznajamiania dzieci z otoczeniem gabinetu stomatologicznego, jak również do samodzielnego kontrolowania zębów dziecka w domu.
Raz na jakiś czas warto sprawdzić, na jakim etapie wyrzynania są zęby boczne, by móc w razie potrzeby zgłosić się do lekarza dentysty. Dzieci w wieku szkolnym na ogół chętniej poddają się leczeniu, a w przypadku lakowania mogą nawet wybrać sobie kolor laku, o ile gabinet dysponuje preparatami kolorowymi. Lakowanie można przeprowadzić na jednym, jak i na kilku zębach. Aby uzyskać jak najwyższą skuteczność profilaktyczną preparatu, należy zaaplikować go najlepiej w okresie od 2 do 4 tygodni po wyrżnięciu zęba. Dlatego tak ważna jest bieżąca kontrola zębów u dzieci w okresie wymiany uzębienia z mlecznego na stałe.
Zabieg jest całkowicie bezbolesny. W pierwszym etapie stomatolog oczyszcza powierzchnie zębów, które mają zostać poddane lakowaniu. Następnie na powierzchnie żujące nakładany jest wytrawiacz, dzięki któremu lak dokładnie przylgnie do powierzchni zęba. Po zakończeniu działania wytrawiacza zostaje on dokładnie wypłukany, a powierzchnie zębów zostają osuszone.
Dopiero wtedy lekarz stomatolog może nanieść na bruzdy lak. Preparat ma płynną konsystencję, dzięki czemu szczelnie wnika w bruzdy zębowe i jest łatwy w rozprowadzaniu. Na koniec lak zostaje utwardzony w świetle lampy. Po zakończeniu całego procesu stomatolog sprawdza, czy lak nie zaburza zwarcia zębów i czy nie wymaga skorygowania.
Lakowanie – to zabezpieczenie (uszczelnienie) bruzd na powierzchniach żujących zębów bocznych specjalnym lakiem.
Lakierowanie – to inaczej fluoryzacja. Na całą powierzchnię zęba nanoszona jest cienka warstwa preparatu uwalniającego fluor. Zabieg wzmacnia szkliwo, dzięki czemu staje się ono odporniejsze na spadek pH w jamie ustnej, a co za tym idzie na działalność bakterii próchnicowych.
Lapisowanie – to metoda leczenia próchnicy, która polega na zahamowaniu procesów próchnicowych przy pomocy specjalnych preparatów chemicznych nakładanych na ząb (powodują zabarwienie zębów). Metoda stosowana jest w przypadkach gwałtownego przebiegu próchnicy zębów mlecznych, często w przypadku tzw. próchnicy butelkowej.