Wśród zabiegów profilaktycznych w stomatologii ważne miejsce zajmuje fluoryzacja zębów.
Nie bez powodu produkty do codziennej higieny jamy ustnej zawierają fluor. Jest to pierwiastek niezwykle cenny dla zdrowia zębów. Przenikając przez szkliwo, oddziałuje na zawarty w nim wapń sprawiając, że szkliwo jest jeszcze odporniejsze na kwasowe środowisko jamy ustnej. Ponadto fluor ogranicza zdolność bakterii próchnicowych do metabolizowania cukrów i wydzielania kwasów powodujących ubytki. Pierwiastek ten ma także udowodnione działanie remineralizujące, czyli odbudowujące szkliwo.
Fluoryzacja zębów to zabieg profilaktyczny, polegający na aplikacji na zęby dodatkowych ilości fluoru w postaci żelu lub specjalnego lakieru. Zabieg ma na celu uzupełnienie niezbędnych ilości fluoru w szkliwie zębów pacjenta, ponieważ ilość dostarczana wraz z dietą czy środkami do codziennej higieny może okazać się niewystarczająca dla pełnego zabezpieczenia przed próchnicą.
Fluoryzację należy przeprowadzać pod kontrolą stomatologa, ponieważ nadmiar fluoru może być szkodliwy dla zdrowia (jednocześnie warto zaznaczyć, że stężenie fluoru w środkach do codziennej higieny jamy ustnej jest na tyle niewielkie, że przedawkowanie tego pierwiastka tą drogą jest mało prawdopodobne). W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta stomatolog może zalecić używanie pasty o zwiększonym stężeniu fluoru, a także nakładanie na zęby specjalnego lakieru bądź żelu. Akcje profilaktyczne fluoryzacji zębów bywają przeprowadzane także w szkołach. Lakierowanie zębów fluorem zmniejsza ryzyko próchnicy nawet o 40% i może być ono przeprowadzane zarówno na zębach mlecznych, jak i stałych, czyli u pacjentów w każdym wieku. O tym i innych zabiegach profilaktycznych chroniących przed próchnicą powinni pamiętać w szczególności rodzice dzieci lubiących słodycze.
Na rozwój próchnicy wpływ mają cztery czynniki: obecność bakterii, cukry w pożywieniu, podatność zębów oraz czas. Bakterie metabolizują cukry z jedzenia spożywanego przez człowieka. Produktem ubocznym metabolizmu cukrów są kwasy, które stopniowo doprowadzają do demineralizacji szkliwa.
Szkliwo zębów jest najtwardszą tkanką w organizmie człowieka, jednak wystawione przez dłuższy czas na zakwaszone środowisko, stopniowo słabnie. Tak pojawiają się ubytki. Pierwszym oznakiem demineralizacji szkliwa są białe plamki. To ostatni dzwonek zanim w tym miejscu pojawi się charakterystyczna, czarna plamka oznaczająca już zaawansowany ubytek próchnicowy.
