Celem leczenia endodontycznego jest zachowanie w jamie ustnej zęba, który z powodu zaawansowanej próchnicy byłby skazany na ekstrakcję.
Usunięcie chorej miazgi i wypełnienie kanałów korzeniowych sprawia, że przeleczony ząb może jeszcze przez wiele lat spełniać swoją funkcję. Leczenie kanałowe jest skomplikowane i wymagające. Proces ten niewątpliwie jednak wart jest wysiłku, bo żadna, nawet najlepiej dopasowana proteza nie zastąpi komfortu posiadania własnego zęba.
Jeśli więc tylko pozwalają na to wskazania medyczne, warto robić wszystko, aby zachować ząb przed usunięciem.
Współczesna endodoncja dysponuje szeregiem rozwiązań, dzięki którym leczenie kanałowe może być jeszcze skuteczniejsze, a ryzyko powikłań zredukowane do minimum. Jednym z nich jest leczenie kanałowe pod mikroskopem.
Wskazaniem do leczenia kanałowego jest przewlekły stan zapalny miazgi zęba. Dochodzi do niego wtedy, gdy nieleczona, zaawansowana próchnica dotrze aż do miazgi, czyli bogato unerwionej i unaczynionej tkanki wewnątrz zęba. Zadaniem miazgi jest odżywianie, a więc dostarczanie do zęba tlenu i substancji odżywczych wraz z krwią.
Rolą miazgi jest także odbieranie bodźców z otoczenia – tkanka działa jak receptor czuciowy. Dlatego też, miazga objęta stanem zapalnym na skutek ataku bakterii próchnicowych wywołuje intensywny, rwący ból zęba. Ból jest pulsujący i ma tendencję do nasilania się w nocy lub w pozycji leżącej. W początkowej fazie może przybierać formę tkliwości zęba na nacisk, na przykład podczas nagryzania. Takiego stanu absolutnie nie wolno lekceważyć i należy jak najprędzej zgłosić się do stomatologa.
Leczenie endodontyczne jest jedną z najtrudniejszych procedur stomatologicznych. Opisując proces w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że polega on na tym, że stomatolog otwiera komorę zęba, usuwa chorą miazgę za pomocą specjalnych narzędzi, a następnie opracowuje, a więc poszerza kanały korzeniowe i przepłukuje je płynem dezynfekującym. Tak przygotowane kanały korzeniowe wypełnia się szczelnie specjalnym materiałem, najczęściej gutaperką. Przeleczony ząb zostaje odbudowany za pomocą materiału kompozytowego. Zarówno przed przystąpieniem do leczenia, jak i w jego trakcie, wykonuje się zdjęcie RTG, które pozwoli stomatologowi zlokalizować stan zapalny, a także ocenić jakość wypełnienia kanałów korzeniowych. Tylko dokładne i szczelne wypełnienie daje szanse, że stan zapalny nie powróci. W naszej placówce zabiegi endodoncji są przeprowadzanie w koferdamie. Koferdam to nitrylowy lub lateksowy materiał, którego celem jest odizolowanie miejsca zabiegu od jamy ustnej.
Zęby różnią się między sobą liczbą korzeni i kanałów. O ile liczba korzeni jest uzależniona od rodzaju zęba, o tyle liczba kanałów korzeniowych jest cechą osobniczą. Górne siekacze i kły mają na ogół po jednym korzeniu i jednym kanale. W dolnych siekaczach w jednym korzeniu mogą wystąpić dwa kanały. Pierwsze przedtrzonowce (czwórki) mają zazwyczaj jeden korzeń i jeden kanał (dolna czwórka) bądź jeden korzeń i dwa kanały (górna czwórka). Drugie przedtrzonowce (piątki) górne mogą mieć jeden lub dwa kanały, a dolne nawet trzy kanały. Szóstki, czyli pierwsze trzonowce, przeważnie mają trzy korzenie i cztery kanały, siódemki (drugie trzonowce) na ogół dwa korzenie i trzy lub cztery kanały (nawet 5) w zębach górnych oraz trzy w dolnych, natomiast ósemki (trzecie trzonowce) wyróżniają się największą liczbą kanałów korzeniowych i najtrudniejszą ich anatomią. Dlatego często są usuwane ze względu na brak możliwości dokładnego przeleczenia nawet pod mikroskopem.
Kanały korzeniowe miewają zróżnicowaną długość i budowę. Niektóre są niewielkie, bardzo wąskie i mają skręcony przebieg. Nie wszystkie bywają dobrze widoczne w badaniu radiologicznym. Trudność w leczeniu endodontycznym stwarza fakt, że komora zęba jest niezwykle małym polem operacyjnym, a powodzenie leczenia zależy od precyzji opracowania wszystkich kanałów w danym zębie.
Zastosowanie mikroskopu stomatologicznego pozwala na uzyskanie nawet 25-krotnego powiększenia obrazu pola operacyjnego. Dzięki temu lekarz stomatolog może zlokalizować i opracować nawet te kanały, które nie były widoczne w obrazowaniu RTG. Mikroskop stomatologiczny to zaawansowany technologicznie sprzęt, dający większe powiększenie i wyższą jakość obrazu, w porównaniu ze stosowanymi do niedawna lupami. Co więcej, zastosowanie mikroskopu pozwoliło skrócić czas leczenia endododntycznego, który w pewnych przypadkach może zostać zredukowany najczęściej do jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym.